Pierwsza duża fala emigracji z Czech miała miejsce w XVII wieku. Po klęsce protestantów na Białej Górze (pod Pragą) niemieccy i czescy protestanci zostali zmuszeni w 1620 roku opuścić ten kraj, wśród nich także Comenius oraz wielu członków elity intelektualnej kraju¹.
Jedynie w odniesieniu do Śląska, jako jedynego terytorium na ziemiach dziedzicznych Habsburgów niektóre prawa protestanckie zostały zapieczętowane w Münster i Osnabrück². Po tym jak Fryderyk II w roku 1749 zapewnił Czechom Reformowanym na ich prośbę przyjęcie do własnego kraju, udostępnił im ziemię do osiedlenia w okolicy Münsterberg. Czesi podążyli dalej w kierunku Strzelina i założyli tam kolonię Hussinitz (Hussinetz) pod ich dawną nazwą: Husyci³.
Osadników przybywało, trzeba było założyć więcej wiosek. Na wschód od Opola w powiecie Wielkostrzeleckim, w świerkowym lesie powstała osada Friedrichsgrätz. Nazwę tą zyskała na cześć króla Prus Fryderyka Wielkiego (1740-1786 Fryderyk II), który 25 września 1752 r. podpisał dokument założycielski.
W 1821 roku do Friedrichsgrätz przybył z Husinca młody pastor Piotr Sikora. Dostrzegając przeludnienie w Friedrichsgrätz rozpoczął on starania o nową osadę w lesie Jemielnickim.
26 sierpnia 1832 r. z inicjatywy proboszcza utworzono kolonię Petergrätz. Początkowo składa się ona z 60 rodzin (mieszkańców) kolonii Friedrichsgrätz. Z wdzięczności za zasługi dla założenia kolonii nadano jej nazwę Petersgrätz wywodzoną od imienia Peter i popularnego w nazwach miejscowych pochodzenia czeskiego członu Hradec = Hort = Grätz. Lokalny herb przedstawiał jodłę z siedzącą na jej wierzchołku sikorką (Schikora)4 .
Nazwa wioski wywodzi się od imienia jej założyciela – ówczesnego pastora Piotra Sikory. Jak twierdzi Piotr Smykała w książce Piotrówka Petersgrätz Petrův Hradec w tym współczesnym brzmieniu znana jest ona od 1951 roku, wcześniej występowała także pod nazwami np. Petrovice, Piotrówgrodziec, Piotrograd. Od 2008 roku wieś nosi podwójną nazwę Piotrówka- Petersgrätz.
Pastor Piotr Sikora (Peter Schikora) zmarł 19 października 1837 r.. Jego grób jest jednym z ostatnich dowodów czasów sprzed 1945 r. na Śląsku. Znajduje się w Friedrichsgrätz i został odrestaurowany w 2000 roku przez potomków założycieli wsi. Z okazji 170. rocznicy jego śmierci 19 października 2007 r. Stowarzyszenie Petersgrätz e.V. zorganizowało obchody upamiętniające w Friedrichsgrätz / Grodziec oraz w kościele w Petersgrätz / Piotrówka. Po ceremonii poświęcono tablicę pamiątkową umieszczoną po prawej stronie wejścia do kościoła. Zamieszczony na niej tekst jest w trzech językach – czeskim, niemieckim i polskim – o życiu i wkładzie założyciela wioski, o które można rozpamiętywać.
Wieś Piotrówka/ Petersgrätz założona została przez czeskich emigrantów tzw. braci czeskich, zwanych także husytami w 1832 roku. Czeska kultura i wiara przybyszów pielęgnowana była na tym terenie przez wiele lat, nawet pod władzą niemiecką. Choć wioskę założyli ewangeliccy koloniści, dziś większość jej mieszkańców jest wyznania katolickiego. W 1945 roku w wiosce doszło do wysiedleń. W latach 1945-1948 w Piotrówce przymusowo osiedleni zostali repatriancki z Kresów, którzy swoją kulturą wzbogacili lokalny krajobraz.
Źródła:
1 BRÜCKE-MOST-STIFTUNG: Ausstellungskatalog. „Wo ist meine Heimat…“,S 77, Dresden/Prag, 1999.
2 GEHL, Günter: Der Frieden von Münster u. Osnabrück. S. 51, 1999.
3 BARTSCH, Heinrich: Geschichte Schlesiens. S. 164 ff, 1985.
4 KARLICZEK, Karl: Festschrift zum 100-jährigen Bestehen der Gemeinde Petersgrätz. S. 5, 1932.
5 SMYKAŁA, Piotr: Piotrówka Petersgrätz Petrův Hradec. S. 9-11, 2012.